Đúng 9 giờ, ngày 07/8/2023, Đoàn nhập cảnh bước chân sang đất Hà Khẩu - thị trấn giáp biên giới Việt Nam. Đón và tặng hoa Đoàn tại cầu cửa khẩu là hai cán bộ của UBKTKL và UBGS tỉnh Vân Nam và một phiên dịch viên. Sự đón tiếp chu đáo, trọng thị của bạn đã ngay lập tức ghi những dấu ấn tốt đẹp trong mỗi thành viên đoàn. Trên đường từ Hà Khẩu tới thành phố Côn Minh - trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế của tỉnh Vân Nam núi non trùng điệp như bức tường thành, xe chạy bon bon trên đường thẳng băng, đồng hồ chỉ tốc độ hơn 100km/giờ. Tuyến đường cao tốc Đoàn đi dài hơn 500km chỉ hết 5 tiếng.

      Trên hành trình đến thành phố Côn Minh, Đoàn gặp gỡ, trao đổi với UBKTKL và UBGS thành phố Mông Tự. Đến thành phố Côn Minh, Đoàn dự Hội đàm với UBKTKL và UBGS tỉnh Vân Nam. Nội dung hai bên thông tin, trao đổi xung quanh vấn đề kiểm tra, giám sát gắn với việc phòng chống, phát hiện và xử lý tham nhũng. Qua tra đổi, chúng tôi thấy rõ trong lĩnh vực công tác này ngoài những điểm tương đồng với Việt Nam, phía bạn có một số điểm khác biệt như sau:

      - Tổ chức bộ máy UBKTKL kết hợp với UBGS: UBKTKL tỉnh được bầu ra từ Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh, UBGS tỉnh được bầu ra từ Đại hội Đại biểu Nhân dân tỉnh. UBKTKL và UBGS tỉnh thực hiện hai trọng trách là kiểm tra kỷ luật Đảng và giám sát Nhà nước trong một tổ chức bộ máy thống nhất với tên gọi của hai cơ quan. UBKTKL và UBGS đặt dưới sự lãnh đạo đồng thời từ hai cơ quan cấp trên là UBKTKL Trung ương Đảng, UBGS Nhà nước và Tỉnh ủy Vân Nam. Các thành phố, châu, huyện của tỉnh đều thiết lập UBKTKL và UBGS; riêng cấp hương/trấn (xã) chỉ thiết lập UBKTKL.

Ảnh: Hội đàm giữa Đoàn công tác với UBKTKL và UBGS tỉnh Vân Nam

      Được biết UBGS Nhà nước thành lập trong một loạt cải cách đối với hệ thống cơ quan phòng, chống tham nhũng của Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng Bí thư Tập Cận Bình. Đó là cơ quan độc lập trực thuộc Quốc hội, ngang hàng với Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và được giao quyền hạn rất lớn, mệnh danh là “siêu cơ quan chống tham nhũng” tại Trung Quốc. Đối với cấp tỉnh, UBGS tỉnh ngang hàng với chính quyền, tòa án, viện kiểm sát cấp tỉnh.Trong các vụ việc có dấu hiệu vi phạm kỷ luật đảng nghiêm trọng, Trung Quốc áp dụng biên pháp “song quy”. “Song quy” là trong quá trình điều tra vụ án UBGS có quyền yêu cầu đương sự có mặt tại địa điểm quy định, trong thời gian quy định để trình bày, giải thích vụ việc có liên quan. Địa điểm “song quy” thường là khách sạn. Nhân viên điều tra thường là cán bộ của UBKTKL. Đối tượng được triệu tập bị giam lỏng để phục vụ việc điều tra, không thể tiếp xúc với bên ngoài, chức vụ và quyền hạn bị “đóng băng” không còn giá trị.

      - Thực hiện chế độ “tuần thị” độc lập với hoạt động của UBKTKL và UBGS: Cuộc chiến chống tham nhũng của Trung Quốc được tiến hành dựa trên đường lối thống nhất làm cho cán bộ, đảng viên “Không dám tham nhũng, Không thể tham nhũng, Không muốn tham nhũng” (tức là vì kính sợ sự trừng trị nghiêm khắc của pháp luật mà không dám tham nhũng; vì cơ chế, quy định chặt chẽ không có kẽ hở mà không thể tham nhũng; vì được giáo dục đạo đức, tư tưởng, ý niệm về liêm chính, mẫu mực mà không muốn tham nhũng). Để thực hiện được mục tiêu đó, Trung Quốc sử dụng nhiều biện pháp nhằm gây áp lực cho các quan tham, làm cho họ ăn không ngon, ngủ không yên” để không dám nghĩ đến tham nhũng. Một trong những biện pháp hiệu quả là thực hiện chế độ “tuần thị”, “quần vòng”, “tuần thị đi, tuần thị lại”. Ở Trung ương thành lập Tổ lãnh đạo công tác “tuần thị”, cấp tỉnh thành lập các Tổ tuần thị. Thành phần Tổ tuần thị gồm các thành viên của UBKTKL và Ban Tổ chức Tỉnh ủy. Để bảo đảm tính nghiêm minh, khách quan, Tổ trưởng Tổ tuần thị được lựa chọn rất kỹ lưỡng thường là lãnh đạo cấp tỉnh đã rời vị trí công tác nhưng không quá 70 tuổi. Phương pháp công tác chủ yếu là hội họp, tọa đàm, tiếp nhận đơn, thư, kiểm tra hồ sơ, sổ sách, công khai số điện thoại chuyên dụng để cán bộ, đảng viên và nhân dân gọi điện, nhắn tin tố giác tham nhũng. Thông thường các thành viên của Tổ tuần thị bí mật xuống địa phương nằm vùng, tiếp xúc với cán bộ, đảng viên, quân chúng nhân dân và những người có đơn thư phản ánh, tố cáo để điều tra, nắm tình hình, thu thập tài liệu, chứng cứ, nhận định, đánh giá, kết luận đối tượng và báo cáo xin ý kiến Tổ lãnh đạo công tác tuần thị để xử lý.

      - UBKTKL và UBGS tỉnh tăng cường cử các Tổ Kiểm tra - Giám sát độc lập cắm tại các địa phương, cơ quan: Cùng với hoạt động của các Tổ tuần thị, UBKTKL và UBGS tỉnh tăng cường cử các Tổ Kiểm tra - Giám sát cắm tại các địa phương, cơ quan thực hiện công tác kiểm tra, giám sát đối với đảng ủy, chính quyền sở tại. Đôn đốc, giám sát lãnh đạo, cán bộ, đảng viên tại địa phương, cơ quan thực hiện yêu cầu và tôn chỉ cơ bản của Đảng - “Lập đảng vị công, Chấp chính vị dân” (tức thành lập Đảng vì việc công, nắm quyền nhằm phục vụ người dân).

      - Lập án xử lý vi phạm quy định của Đảng: Kiên định trừng trị tham nhũng nghiêm khắc từ căn nguyên, không dao động, luôn duy trì áp lực cao độ, vận dụng tổng hợp các phương thức đấu tranh chính trị, kỷ luật, pháp luật trong phòng, chống, trừng trị tham nhũng; thực hiện nhất quán “phát hiện 1 vụ, điều tra, xử lý ngay 1 vụ”, cảnh báo công khai, tuyên truyền không ngừng nâng cao hiệu quả phòng, chống tham nhũng.

     -  Vận dụng “4 Hình thái” trong hoạt động giám sát kỷ luật:Việc giám sát kỷ luật đi đôi với tuyên truyền, giáo dục về “4 Hình thái” gồm: Hình thái thứ 1, thường xuyên triển khai tự phê bình và phê bình, gặp mặt, trao đổi thư tín, khiến việc “đỏ mặt, toát mồ hôi” trở thành chuyện thường ngày; Hình thái thứ 2, việc kỷ luật nhẹ trong Đảng, điều chuyển công tác chiếm đa số trong xử lý kỷ luật; Hình thái thứ 3, việc kỷ luật nặng trong Đảng, điều chuyển công tác quan trọng, chức vụ lớn chiếm thiểu số trong xử lý kỷ luật; Hình thái thứ 4, việc vi phạm nghiêm trọng kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật đến mức điều tra, khởi tố, xét xử chiếm tỷ lệ rất ít trong xử lý kỷ luật.

      Trong thời gian ở thành phố Côn Minh, Đoàn đến chào xã giao Tổng Lãnh sự quán Việt Nam; thăm di tích nơi ở cũ của Bác Hồ (từ tháng 02 đến tháng 10/1940); nghiên cứu, khảo sát công tác quản lý di tích tại Bảo tàng tỉnh Vân Nam, Trung tâm Dịch vụ khu thí điểm mậu dịch tự do Côn Minh, mô hình chấn hưng nông thôn tại làng Tiểu Ngư và làng Phúc An ven hồ Điền Trì thuộc quận Tấn Ninh.

Ảnh: Đoàn thăm Bảo tàng Hóa thạch Trình Giang, thành phố Trình Giang

      Trên hành trình trở lại Hà Khẩu, Đoàn tiếp tục nghiên cứu, khảo sát Bảo tàng Hóa thạch Trình Giang và Trung tâm giới thiệu quy hoạch Hồ Phủ Tiên, thành phố Trình Giang. Từ thành phố Ngọc Khê, Đoàn trải nghiệm đi tàu điện về thị trấn Hà Khẩu. Hành trình di chuyển bằng tàu điện đến nơi gặp gỡ, trao đổi với UBKTKL và UBGS huyện Hà Khẩu, châu Hồng Hà chỉ như một buổi thưởng trà trò chuyện thảnh thơi. Đến 16 giờ ngày 11/8/2023 Đoàn xuất nhập cảnh tại Cửa khẩu Hà Khẩu - Lào Cai về nước, kết thúc chuyến công tác.

      Hành trình 5 ngày với lịch trình dày đặc các hoạt động hội đàm, thăm quan, nghiên cứu, khảo sát, thực địa tại tỉnh Vân Nam - tỉnh có diện tích gần tương đương nước Việt Nam các thành viên Đoàn có thêm kiến thức về công tác kiểm tra, giám sát, phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng, tham khảo được nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả trong quản lý văn hóa, quản lý hành chính,quy hoạch đô thị, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống... Ấn tượng đọng lại trong mỗi thành viên đoàn còn là thành tựu trong xây dựng hệ thống đường cao tốc, đường sắt tới tận vùng giáp biên Việt Nam; cảnh quan môi trường xanh, sạch đẹp, nhiều cây xanh, hồ nước; cán bộ, công chức chấp hành kỷ luật nghiêm minh, công tác lễ tân đối ngoại, đón tiếp khách nước ngoài trọng thị, chu đáo...

      Kết thúc chuyến đi Đoàn công tác báo cáo những nội dung thu hoạch được, kiến nghị, đề xuất với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng, đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực và công tác quản lý, phục vụ người dân, doanh nghiệp của chính quyền; đồng thời các thành viên Đoàn lan tỏa những kiến thức, kinh nghiệm học được trong cơ quan, đơn vị mình./.

                                Trần Thanh Thủy, Cơ quan UBKT Tỉnh ủy Điện Biên