Tiến tới bản kiểu mẫu

Những ngày đầu di dân ra biên giới, mục tiêu là dựng bản, lập nhà. Nhưng sau nhiều năm, nhiều bản làng đã vượt lên, hướng đến xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, đoàn kết, xanh - sạch - đẹp trên tuyến phên dậu của Tổ quốc. Ở đó, không chỉ có đường bê tông thẳng tắp, điện sáng đến từng nhà, trường học và trạm y tế khang trang, mà còn hình thành nếp sống văn minh, tình làng nghĩa xóm gắn kết.

Bản Tả Ló San (xã Sín Thầu) là minh chứng điển hình. Đây là bản giãn dân ra biên giới Việt - Trung theo Quyết định 120/2003/QĐ-TTg với 13 hộ dân, 100% hộ nghèo. Sau nhiều năm định cư, cả bản đã có 27 hộ với 104 khẩu; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 33%. Mỗi năm bản được chi trả hàng tỷ đồng từ dịch vụ môi trường rừng, bình quân mỗi hộ hưởng 70 - 90 triệu đồng, có hộ trên 100 triệu đồng. Từ chỗ lo cái ăn, cái mặc, nay bà con Tả Ló San đã hướng tới mục tiêu nâng tầm bản làng trở nên đẹp hơn, sạch hơn, giàu bản sắc và bền vững hơn.

Ngày 29/5/2025, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phối hợp với Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức lễ phát động xây dựng mô hình kiểu mẫu “Khu dân cư biên giới đoàn kết, xanh - sạch - đẹp” tại bản Tả Ló San. Trong đó, tập trung hỗ trợ bản Tả Ló San xây dựng, sửa chữa nhà cửa; phục dựng nhà trình tường truyền thống dân tộc Hà Nhì; xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; hỗ trợ di chuyển chuồng trại chăn nuôi, máy xát gạo; hỗ trợ 2.700 cây giống sa nhân tím và giống vật nuôi cho các hộ dân; xây dựng khu xử lý rác thải, cổng chào, đường nội bản...

“Đây không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà còn là động lực tinh thần, giúp bà con tin tưởng chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đoàn kết bảo vệ biên cương. Chúng tôi coi đó vừa là niềm vinh dự, vừa là trách nhiệm - bản kiểu mẫu phải giữ mẫu mực, để các bản khác học theo - Trưởng bản Tả Ló San Pờ Xuân Mười chia sẻ.

Đồng chí Mùa A Vảng, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, cho biết: Dự kiến đến hết quý I/2026, mô hình điểm “Khu dân cư biên giới đoàn kết, xanh - sạch - đẹp” tại bản Tả Ló San sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng toàn bộ hạng mục. Khi mô hình này phát huy hiệu quả, tỉnh tiếp tục nghiên cứu nhân rộng ra các bản biên giới, nhằm nâng cao đời sống nhân dân, đồng thời xây dựng thế trận lòng dân vững chắc nơi phên dậu Tổ quốc.

Từ sự đổi thay ở Tả Ló San, không lâu nữa nhiều bản di dân khác dọc biên giới Điện Biên cũng sẽ vươn lên, trở thành những “Tả Ló San mới”. Khi kinh tế ổn định, đời sống nâng cao, niềm tin củng cố, mỗi bản sẽ hóa thành pháo đài lòng dân nơi biên cương Tổ quốc. Nhân rộng từ điển hình đến phong trào, từ mô hình đến chuẩn mực, đó là con đường lâu dài xây dựng biên giới no ấm, vững bền. Quý giá nhất không chỉ là bản đẹp, đường sạch, nhà kiên cố, mà chính là lòng dân vững, niềm tin bền, tạo nên “lá chắn vô hình” nơi phên dậu.

Định lòng theo Đảng

Câu chuyện ở Tả Ló San là một lát cắt trong đổi thay vùng biên Điện Biên. Đến nay, hầu hết các bản di dân khác cũng từ “định cư” chuyển sang “định lòng” theo Đảng, thể hiện qua việc tham gia sinh hoạt chi bộ, gắn bó với tổ chức Đảng; phát triển kinh tế; giữ vững an ninh trật tự, đường biên, cột mốc; duy trì đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau; chống tà đạo, luận điệu xuyên tạc.

Anh Thào A Da, bản Huổi Khon 2 (xã Nậm Kè), người từng bị kẻ xấu lôi kéo tham gia “Nhà nước Mông”. Nhưng dưới sự dẫn dắt của Đảng, anh nhận ra con đường đúng đắn và kịp thời trở lại. Giờ đây, không chỉ là người đi đầu, tích cực phát triển kinh tế, anh Da còn được tín nhiệm bầu làm trưởng bản. Trong những năm qua, anh đều được các cấp, ngành tặng giấy khen có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ.

Kể lại chuyện cũ, anh Da tâm sự: “Ngày ấy, do thiếu hiểu biết lại bị kích động, tôi đã nghe theo lời xúi giục kẻ xấu. Nhưng nhờ cán bộ kiên trì tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn cách làm ăn, tôi mới nhận ra con đường đúng đắn nhất là gắn bó với Đảng, xây dựng bản làng và giữ vững biên cương. Giờ đây, tôi và bà con một lòng tin Đảng, cùng nhau phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự và xây dựng bản làng”.

Bản Cà Là Pá 1 (xã Leng Su Sìn nay là xã Sín Thầu) khi mới thành lập năm 2015 là điểm nóng về di cư tự do. Có thời điểm, người dân ra vào bản liên tục, gây mất ổn định dân cư, an ninh trật tự. Đặc biệt, năm 2016 khi thực hiện cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, người dân ra yêu sách mới đi bầu cử. Cùng đó, vấn đề truyền đạo trái phép diễn biến phức tạp với các loại tà đạo “Bà Cô Dợ” và “Tia chớp Phương Đông” từng lôi kéo một số người dân trong bản.

Nhờ chính sách của Đảng, Nhà nước và sự vận động kiên trì, khéo léo của cấp ủy, chính quyền, các hộ dân được bố trí đất ở, đất nương, nuôi trâu bò, phát triển kinh tế. Cuộc sống cải thiện, con cái được đi học, người dân có bảo hiểm y tế... Vì vậy, bà con tin tưởng vào Đảng, chính quyền, yên ổn làm ăn và từ bỏ tà đạo. Trường hợp chị Giàng Thị Cú là điển hình. Năm 2022, qua mạng xã hội chị bị lôi kéo theo tà đạo “Tia chớp Phương Đông”. Từ ngày theo tà đạo, chị Cú bỏ bê nương, cả ngày chỉ ngồi nghe giảng đạo online. Sau khi phát hiện, cấp ủy, chính quyền và lực lượng chức năng kiên trì thuyết phục, đến nay, chị Cú đã bỏ tà đạo và tích cực làm ăn, tham gia các phong trào thi đua sôi nổi của địa phương, các cấp.

Tại cuộc họp giao ban nội chính, Bí thư Tỉnh ủy Trần Quốc Cường luôn nhấn mạnh, tình hình an ninh biên giới những năm gần đây cơ bản ổn định, các lực lượng chức năng kịp thời ngăn chặn những vụ việc mới phát sinh, tiềm ẩn nguy cơ trên tuyến biên giới. Bên cạnh sự quyết liệt của lực lượng chức năng là sự đồng hành, tin tưởng vào Đảng, chính quyền của nhân dân khu vực biên giới.

Họ không chỉ tích cực tham gia các phong trào xây dựng đời sống văn hóa, giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ rừng, mà còn phối hợp cùng biên phòng tuần tra, bảo vệ đường biên, cột mốc, ngăn chặn di cư trái phép và các hoạt động tà đạo, chống phá từ bên ngoài. Trong vòng 10 năm qua, người dân đã phối hợp với bộ đội biên phòng phát hiện, xử lý 61 hộ, 316 khẩu di dịch cư tự do; gọi hỏi, đấu tranh 10 vụ, 11 đối tượng tuyên truyền tà đạo “Bà Cô Dợ”, “Giê Sùa”, vận động 156 hộ/933 khẩu và 5 cá nhân ký cam kết từ bỏ tà đạo và đạo lạ; bóc gỡ 11 đối tượng xuất cảnh ra nước ngoài tham gia khóa huấn luyện do các tổ chức phản động lưu vong tổ chức.

Thực tiễn cho thấy chủ trương di dân ra biên giới là quyết sách sáng suốt của Đảng, không chỉ để an cư lạc nghiệp mà còn xây dựng biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị và phát triển. Sự đổi thay này minh chứng sức mạnh đại đoàn kết: Khi ý Đảng hòa cùng lòng dân, biên cương trở thành thế trận vững chắc, bất khả xâm phạm, trường tồn nơi phên dậu Tổ quốc, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới phức tạp như hiện nay.