Sau 58 năm tái lập tỉnh Lai Châu (nay là là tỉnh Điện Biên), Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ nhất ngày 23/10/1963, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa I đã bầu Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy (UBKT) gồm 04 đồng chí. Trải qua 14 kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh, trong các giai đoạn lịch sử nhau, UBKT Tỉnh ủy nói riêng và UBKT các cấp trong tỉnh nói chung đã không ngừng được củng cố, kiện toàn. Từ chỗ UBKT cấp tỉnh, cấp huyện chỉ có từ 3 - 4 thành viên, chủ yếu hoạt động kiêm nhiệm, đến năm 2003, trước khi tỉnh Lai Châu chia tách thành 2 tỉnh Điện Biên và Lai Châu, toàn Đảng bộ có 193 UBKT các cấp, trong đó có UBKT Tỉnh ủy, 16 UBKT huyện, thị ủy và đảng ủy trực thuộc tỉnh và 176 UBKT đảng ủy cơ sở, với hơn 1.000 cán bộ làm công tác kiểm tra. Sau khi chia tách tỉnh, Đảng bộ có 183 UBKT các cấp, trong đó có UBKT Tỉnh ủy, 13 đảng ủy trực thuộc tỉnh, 169 UBKT đảng ủy cơ sở, với gần 700 cán bộ làm công tác kiểm tra.

Nhiệm kỳ 2020-2025, UBKT các cấp tiếp tục được quan tâm kiện toàn đảm bảo về cơ cấu tổ chức bộ máy, cán bộ, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Hiện nay, Đảng bộ tỉnh có 249 UBKT các cấp, gồm: UBKT Tỉnh ủy; 14 UBKT huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, 235 UBKT đảng ủy cơ sở. Tổng số ủy viên UBKT các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy được duyệt là 75, bầu tại đại hội đảng bộ, nhiệm kỳ 2020 - 2025 là 69 ủy viên (khuyết 6), hiện các đảng bộ đang bố trí, sắp xếp theo Đề án nhân sự được duyệt. Trong 14 đảng bộ trực thuộc, có 02/10 đảng bộ cấp huyện, thị xã, thành phố thực hiện thực hiện mô hình thí điểm UBKT - Thanh tra theo Quyết định số 4270-QĐ/TU, ngày 15/10/2018 và Quyết định số 4297-QĐ/TU, ngày 01/12/2018 của Tỉnh ủy về việc thí điểm hợp nhất Cơ quan UBKT và Thanh tra là huyện Điện Biên và Thị xã Mường Lay.

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy khóa XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Điện Biên khóa XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 bầu tại Kỳ họp thứ nhất với 11 đồng chí, gồm: Chủ nhiệm, 03 Phó Chủ nhiệm và 7 Ủy viên, (trong đó có 2 Ủy viên kiêm chức là Phó Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Chánh Thanh tra tỉnh). Về trình độ chuyên môn: thạc sỹ: 06 đồng chí, đại học 05 đồng chí; lý luận chính trị: cử nhân và cao cấp 11 đồng chí.         

Đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng,

Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh phát biểu chỉ đạo tại Kỳ họp thứ nhất UBKT Tỉnh ủy khóa XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025

Xác định vai trò, tầm quan trọng công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, trong suốt 58 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, cấp ủy các cấp; sự chỉ đạo, hướng dẫn của UBKT Trung ương, UBKT các cấp tỉnh Điện Biên đã tích cực, tham mưu giúp các cấp ủy thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, đồng thời khẳng định vị trí, vai trò công tác xây dựng đảng, góp phần nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp trong toàn Đảng bộ.

Trải qua 58 năm, UBKT các cấp trong Đảng bộ tỉnh đã tiến hành kiểm tra hàng trăm tổ chức đảng và hàng nghìn lượt đảng viên. Nhiệm kỳ 2015 - 2020, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp đã kiểm tra 781 tổ chức đảng và 1.040 đảng viên, tăng 63 tổ chức đảng (8,77%); giám sát 285 tổ chức đảng và 652 đảng viên, tăng 79 đảng viên (13,7%) so với nhiệm kỳ 2010 - 2015; qua kiểm tra đã kỷ luật 07 tổ chức đảng 433 đảng viên. UBKT các cấp đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 19 tổ chức đảng và 90 đảng viên; kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với 479 tổ chức đảng; kiểm tra việc thi hành kỷ luật trong Đảng đối với 172 tổ chức đảng cấp dưới; giám sát chuyên đề đối với 134 tổ chức đảng và 182 đảng viên; qua kiểm tra đã thi hành kỷ luật 220 đảng viên, tăng 73 đảng viên (49,65%) so với nhiệm kỳ 2010 - 2015.

Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng, UBKT các cấp đã tích cực, chủ động tham mưu giúp cấp ủy trong việc ban hành quy chế làm việc của UBKT; xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và hằng năm; phối hợp chặt chẽ với các ban xây dựng đảng, văn phòng cấp ủy tham mưu giúp cấp ủy trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo về công tác kiểm tra, giám sát và triển khai, quán triệt Điều lệ Đảng, chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Trong các kỳ Đại hội Đảng và bẩu cử Quốc hội, HĐND các cấp, UBKT các cấp đã chủ động xem xét kết luận hàng trăm trường hợp có liên quan đến nhân sự cấp ủy, nhân sự đi Đại hội Đảng các cấp và nhân sự đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND. 

Qua kiểm tra, giám sát, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp và đảng viên đã nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc chấp hành các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng, bảo vệ tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên; xây dựng chính đốn Đảng, củng cố khối đại đoàn kết trong Đảng, củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên, bảo đảm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được thực hiện đúng quy định, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Đảng, đồng thời tạo điều kiện cho các nhân tố mới có cơ hội, điều kiện để phát triển, đây cũng là quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết số 06-NQ/TU, ngày 07/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Điện Biên về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong tình hình mới.

                                                    Tin, ảnh: Phạm Văn Dũng, Ủy viên UBKT Tỉnh ủy